İstanbul, gelecek ay CASA-1000 projesini başlatmak için kilit bir toplantıya ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Afganistan’ın devlet enerji şirketi Da Breshna Sherkat’ın eski başkanı Amanullah Ghalib tarafından duyurulan bu toplantı, Orta Asya devletlerinden oluşan ortak bir heyet tarafından düzenlenecek.
Taliban’ın iktidara gelmesinin ardından Dünya Bankası, dahil olduğu geliştirme projelerini durdurdu, CASA-1000 projesi de bundan etkilendi. Bununla birlikte, son zamanlarda Dünya Bankası’nın projenin devam etmesi yönünde bir talimat verdiği ve bu durumun Pakistan hükümetinden de destek gördüğü bildirildi.
CASA-1000 projesi, Kırgızistan ve Tacikistan’dan gelen elektriği Afganistan üzerinden Pakistan’a transfer etmeyi amaçlıyor. Projeye dahil ülkeler arasında çalışmaların yeniden başlatılması için hazırlıklar devam ediyor ve bir sonraki hafta Orta Asya ülkelerinden teknik bir heyetin İstanbul’da bir araya gelmesi planlanıyor.
Ghalib, “Orta Asya ülkelerinin ortak teknik heyeti çalışmaların başlamasını belirlemek için toplanacak. Tartışmalar, önceki sözleşme koşulları altında devam edilmesi mi yoksa yeni sözleşmelerin mi uygulanması gerektiği üzerine odaklanacak.” dedi.
Tacikistan, Kırgızistan ve Pakistan’da tamamlanmasına rağmen, Ağustos 2021’deki siyasi değişiklikler projenin Afganistan’daki ilerlemesini durdurdu. Projede, iki Orta Asya ülkesinden 1.300 megavatlık gücün aktarılması planlanıyor, Afganistan 300 megavat sağlayacak ve Pakistan 1.000 megavat alacak.
Ekonomistler, CASA-1000 projesinin Afgan ekonomisi için hayati önemine dikkat çekiyor ve projenin transit ücretlerinden Afganistan’a yılda 45 milyon dolar, bakım için ise ek olarak 3 milyon dolar gelir sağlanacağını öngörüyor.
Dünya Bankası, CASA-1000 projesinin inşaat aşamasında ödemelerin uluslararası müteahhitler ve danışmanların offshore hesaplarına yapılacağını ve bu sürecin bağımsız bir izleme kurumu tarafından denetleneceğini belirtti. Bu proje ayrıca bölgedeki istihdam olanaklarını da artırmayı amaçlıyor.
2015 yılında Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyelerinin bir araya geldiği bir toplantıda başlatılan CASA-1000 projesinin başlangıçta 2020 yılında tamamlanması planlanmıştı.
