Afrika Boynuzu bölgesi, devam eden çatışmalar ve sosyo-ekonomik faktörler ve tarihi bağlar nedeniyle sürekli istikrarsızlık riski taşıyan bir bölge olarak kalmaya devam etmektedir. Gerek Libya’daki devam eden çatışma, gerekse de Gazze’deki süregelen çatışma ve Huti saldırıları nedeniyle bölgedeki artan gerilimlerle, Addis Ababa yönetimi ülkesinin ekonomik çıkarları doğrultusunda Afrika Boynuzu’nda çatışma riskini artırabilecek bir gelişme imzaladı. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ve Somaliland lideri Muse Bihi Abdi, 2024 başlarında Kızıldeniz’e erişim sağlayacak bir kalkınma anlaşmasına imza attı. Anlaşma, karasuları Oromo eyaletine tanıyarak Somaliland’ı bağımsız bir devlet olarak tanıyacak ve karşılığında Somaliland’ın kıyılarını kullanım için askeri üs olarak kiralamayı ve ticari amaçlar için kullanılabilir hale getirecek. Ayrıca, bu üs karşılığında Somaliland, Etiyopya Havayolları’nda bir pay alacaktır. Etiyopya Federal Hükümeti ile Somali’nin ayrılıkçı bölgesi Somaliland arasındaki bu anlaşma, bölgenin tarih kökenli iç politika dinamiklerini, jeopolitik çıkarlarını ve uluslararası hukuki sonuçlarını birleştiriyor.
Somaliland, 177.000 metrekarelik bir toprağa sahip olan Aden Körfezi kıyısında 1991 yılında bağımsızlığını ilan etti, ancak hala uluslararası alanda de facto bir devlet olarak tanınmamakta ve Somali’nin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Bu bakımdan, anlaşmanın uygulanması, Somaliland’ın uzun yıllardır uluslararası tanınırlık arayışında olduğu bir devlet olarak dikkate alınması durumunda, uluslararası tanınmanın kapısını açabilir. Somaliland’ın kazanımlarına ek olarak, anlaşma özellikle Laascaanood ve Sool gibi bölgelerde çatışmaları artırma riski taşımaktadır. Etiyopya tarafından ise Afrika’nın artan jeopolitik önemine dair bir yansıma olan bu anlaşma, ekonomik bir can simidi olarak öne çıkmaktadır.
Etiyopya’nın karasularına erişme olasılığı, Etiyopya’nın Kızıldeniz limanlarına erişimi stratejik bir zorunluluk haline getirmiştir. Bununla birlikte, anlaşmanın yürürlüğe girmesi durumunda Etiyopya, Somali ile önemli bir sınır paylaşmasından dolayı küresel pazarlara erişim sağlayacak, Djibouti koridoruna bağımlılığı azaltacak ve ekonomik kalkınmasını hızlandıracaktır. Ancak, anlaşmanın yürürlüğe girmesi Afrika Boynuzu’nda istikrarsızlık riskini artırabileceği gibi, Somali ve Etiyopya’nın terörle mücadele işbirliğini zayıflatacaktır. Bu nedenle, özellikle Türkiye gibi tek bir platformda barışın koruyucusu olarak ortaya çıkan ülkelerin, anlaşmanın yürürlüğe girmemesi için diplomatik bir rol oynaması gerekmektedir.
Umarız bu bilgiler ışığında konuyu daha iyi anlamış olursunuz.
