Birçok farklı uygarlığın binlerce yıl boyunca miras bıraktığı sanat eserleri ve yapıları içeren, Güney Türkiye’deki zorlu depremler nedeniyle zarar gören hayati kültürel miras alanlarının onarımında uluslararası yardıma devam edilmesi çağrısında bulunuldu. 2023 yılının Şubat ayındaki yıkıcı depremler, 313.000 binayı yıkarak 53.537 kişinin hayatını kaybetmesine ve 11 ilde yaşayan 15.6 milyon insanın evsiz kalmasına neden oldu.
Bölgenin eşsiz kültürel mirasına büyük zarar veren bu büyük felaket, binlerce yıl boyunca 13 farklı medeniyet tarafından miras bırakılan sanat ve yapıları içeriyordu. Bölgenin 8.444 tarihi yapısından 3.752’si zarar gördü ve uzmanlar onarım maliyetini 2 milyar doların üzerinde tahmin ediyorlar.
ONDP’nin yerleşik temsilcisi Louisa Vinton, “Kültürel mirasın onarımı, deprem kurtarma çabalarımızdaki kritik bir önceliktir.” dedi. “Bu sadece anıtların yeniden inşasıyla ilgili değil; bir bölgenin ruhunu, kimliğinin özünü ve insanların geçimini korumakla ilgilidir. Ortak çabalar ve uluslararası dayanışma sayesinde, bölgenin kültürel mirasını ve insanlarının direncini yeniden inşa etmeye yardımcı olabiliriz.”
Brüksel’de gerçekleşen yüksek düzeyli brifingde, UNDP’nin küresel kampanyası “Mirası Kurtar”ın tanıtımı yapıldı ve Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tavsiyesi üzerine seçilen altı sitenin restorasyonunu hedefleyen bir kampanya başlatıldı. Kampanya, etkilenen bölgenin coğrafi ve tarihsel kapsamını temsil eden Hatay Arkeoloji Müzesi, Sarımiye Camii ve Mar Yuhanna Rum Ortodoks Kilisesi – hepsi Hatay’da – ile Gaziantep Kalesi, Kahramanmaraş’taki Osmanlı dönemi çarşısı ve Adıyaman’daki antik kent Arsameia’yı içeriyor.
Avrupa Yatırım Bankası Enstitüsü ile birlikte Europa Nostra, Türkiye’nin Güneyinde bulunan Hatay ilindeki iki siteyi Avrupa’nın 2024 yılı için Belirlenen 7 En Tehlikeli Miras Alanları listesine dahil etti: Altınözü’ndeki St. Georgios Rum Ortodoks Kilisesi ve Antakya’nın üzerinde yükselen antik 18 metre yüksekliğindeki taş yapısı olan Antakya’nın Demir Kapısı.
Bu kolektif çabanın izleyicilerini kültürel mirasın önemine ve Türkiye’nin deprem kurtarma ve kültürel miras restorasyon çabalarına destek olmak için kaynakları ve dayanışmayı harekete geçirme amacıyla bir platform olarak hizmet veren brifing, bölgenin benzersiz köklü çeşitliliğine ve fiziksel olmayan mirasın restorasyonunun önemine dair uzman görüşler sunmuştur. Bu felaket karşısında uluslararası dayanışmaya bir çağrı olarak UNDP’nin bu kampanyayı başlattığını belirtmek isteriz. Bugüne kadar, kampanya hedefine ulaşmak için 15 milyon dolarlık taahhüt edilmiş durumda.
