Türkiye makamları, sağlık, eğitim, su ve atık su altyapısının restorasyonu, nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için geçici konaklama ve konteyner şehirlerin sağlanması, kültürel mirasın korunmasına yönelik önlemler gibi konularda Fon’un yardımını kullanmayı planlıyorlar.
20 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’de meydana gelen iki büyük deprem 14 milyon kişiyi etkiledi ve 1 milyon binaya zarar verdi. Türkiye’nin Avrupa Birliği Sivil Koruma Mekanizması’nı devreye sokmasının ardından, 20 AB üyesi ülke ile Arnavutluk, Karadağ, Norveç ve Sırbistan, AB’nin Acil Durum Tepki Koordinasyon Merkezi ve Türk makamları ile koordinasyon içinde ekipler veya yardım teklif ettiler.
Türkiye’nin yardımı, Komisyon tarafından 23 Ağustos 2023 tarihinde kabul edilen bir AB Dayanışma Fonu paketinin bir parçasıdır.
Avrupa Komisyonu ve Türkiye arasındaki anlaşma, Bölgesel Kalkınma ve Reformlar Komiseri Elisa Ferreira ile Türk Dışişleri Bakanı Mehmet Kemal Bozay tarafından imzalandı. Anlaşmanın imzalanmasının ardından konuşan Komiser Elisa Ferreira, “Türk tarihinin en kötü felaketlerinden biri olan bu trajedi hepimizi şoke etti. Bu nedenle, bu fonun tarihindeki en büyük AB Dayanışma Fonu yardımı olması şaşırtıcı değil. Dahası, bu Türkiye’nin EUSF yardımı alması ilk kez, Avrupa Birliği komşularıyla dayanışma içinde duruyor.” dedi.
Avrupa Komisyonu ve AB Konseyi’nin İsveç Dönem Başkanlığı, Türkiye ve Suriye’deki depremlerden etkilenenlere yardım etmek için hızla harekete geçti. Mart 2023’te, felaketi etkilenen insanlara yardım etmek için Uluslararası Bağışçılar Konferansı düzenlendi ve bu konferansta toplamda 7 milyar avro taahhüt edildi. AB, Türkiye için toplamda 1 milyar avro taahhüt etti ve Komisyon bu taahhüdü gerçekleştirme konusunda iyi ilerleme kaydetti.
Anlaşmanın imzalanmasının ardından, Komisyon Türkiye’ye EUSF yardımının 400 milyon avroluk bir tek seferlik ödemesini yapacak. Ödemenin yapıldığı tarihten itibaren Türkiye’nin fonları uygulaması için 18 ayı bulunmakta ve bu sürenin ardından 6 ay içinde bir uygulama raporu sunması gerekmektedir.
EUSF, afet sonrası iyileşme için AB’nin ana araçlarından biri olup, AB dayanışmasının somut bir ifadesidir. Ciddi doğal afetlerden sonra üye ve aday ülkelere finansal katkı sunarak destek sağlar. Nisan 2020’den bu yana, EUSF’nin kapsamı büyük halk sağlığı acil durumlarını kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
EUSF, 2002 yazında Orta Avrupa’daki şiddetli sellerin ardından oluşturulmuş ve başlangıçta doğal afetlerin ardından acil ve iyileştirici operasyonlara yardım etmek amacıyla kurulmuştur. 2002 ve 2024 yılları arasında, EUSF toplamda 8,2 milyar avrodan fazla kaynağın kullanılmasını sağlayarak, 24 üye ülkede (artı İngiltere) 3 aday ülkede (Arnavutluk, Karadağ ve Sırbistan) 129 afet olayına (109 doğal afet ve 20 sağlık aciliyeti) müdahale için harekete geçmiştir.
Sözkonusu fon, uygun ülkeler tarafından yapılan başvurular ve bunların değerlendirilmesi üzerine harekete geçirilir.
Belirlenmiş Süreç (2021-2027), Yeni Kurulan Dayanışma ve Acil Yardım Rezervi’nin bir parçasıdır.
Haziran 2023’te, MFF’nin orta vadeli incelemesi paketinin bir parçası olarak, Komisyon, AB ve küresel olarak daha sık ve yoğun felaketlerle karşı karşıya kalınması nedeniyle tüm ihtiyaçları karşılamak için mevcut zarfın yetersiz olduğu ortaya çıkınca, EUSF ve diğer bir enstrüman (Acil Yardım Rezervi) arasında EUSF’nin payına 2,5 milyar avro artırım önerdi.
Bunun sonucunda, okuyucunun bütün bilgileri anlayabilmesi ve konunun ciddiyetinin farkında olması için detaylı bilgi verilmiştir. Konu hakkında olan konuların detaylandırılmasında fayda bulunmaktadır.
